Seçimler yaklaşırken HDP kapatma davası ne aşamada?
Türkiye 14 Mayıs seçimlerine giderken HDP’ye açılan kapatma davasında takvim işliyor.
Anayasa Mahkemesi (AYM), kapatma davasında HDP’nin ‘sözlü savunmasını’ dinlemek üzere 11 Nisan Salı günü toplanacak.
11 Nisan’da HDP’nin sözlü savunma yapması bekleniyordu. Ancak HDP 6 Nisan’da seçim yoğunluğu nedeniyle sözlü savunma yapmayacağını açıklamıştı.
Açıklamada buna gerekçe olarak “siyasi çalışmanın yarattığı yoğunluk” gösterildi. Anayasa Mahkemesi’nin serbest ve adil seçimlere müdahale anlamına gelen bu tutumuna karşı partimiz 11 Nisan’da sözlü savunma yapmayacaktır.
Peki şimdi AYM ne yapabilir?
11 Nisan’da toplanacak olan Anayasa Mahkemesi, HDP’nin savunma yapmama kararını normal bir ceza yargılamasında olduğu gibi “susma hakkını” kullanmak olarak değerlendirebilecek. Bu durumda belge, vakıfla ilgili raporunu hazırlaması için AYM görüşmecisine gönderilir. Mahkeme bunu yapmamakla HDP’ye son bir uyarı ve savunma yapması için süre de verebilir.
Dosya raportöre giderse yaklaşık bir ay içinde bu raporun hazırlanması bekleniyor. Bu sürecin ardından hazırlanacak rapor üyelere dağıtılır. Kapatma davası da Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın belirleyeceği bir günde esastan görüşülecek. Bu görüşmenin seçimden önce mi yoksa sonra mı yapılacağına heyet karar verecek.
Anayasa Mahkemesi, HDP’nin kapatma davası için salı günü toplanacak.Fotoğraf: DW/U. Danışman
Kararın kapanması için 15 üyeden 10’unun oyu gerekir. Ancak bugüne kadar HDP hakkında Anayasa Mahkemesi’nde alınan kararlarda 10 kişinin yer almaması kapatma kararının kolay gelmeyeceği yorumlarına yol açtı.
Siyasi yasak istenen isimler yeniden aday gösterildi
HDP bu süreçte 14 Mayıs Milletvekili aday listelerini de Yüksek Seçim Kurulu’na sundu. Yeşil Sol Parti adıyla seçime girecek HDP adayları arasında kapatma davası kapsamında haklarında siyaset yasağı aranan en az 17 isim vardı: Pervin Buldan, Mithat Sancar, Sezai Temelli, Mehmet Rüştü Tiryaki, Saliha Aydeniz, Ömer Öcalan, Habip Eksik, Berdan Öztürk, Dilşat Canbaz Kaya, Muazzez Orhan Işık, Necdet İpekyüz, Ömer Faruk Gergerlioğlu, Murat Sarısaç, Saruhan Oluç, Meral Danış Beştaş, Gülüştan Koçyiğit Kılıç, Sırrı Süreyya Başkan.
Kapatma kararında bağımsız vekil olabilirler.
Bir dönem Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nda Siyasi Partiler Masası’nda savcılık yapan emekli hakim Ömer Faruk Eminağaoğlu, kapatma kararı çıkması halinde siyaset yasağı verilen bu isimlerin görevden alınacağını kaydetti. partilerinden ihraç edildi. Eminağaoğlu, bu milletvekillerinin bağımsız milletvekili olacağını belirterek, “Aleyhlerine yürütülen terör soruşturmalarında da dokunulmazlıkları olmayacak ve haklarındaki soruşturma veya davalara devam edilecek.”
Peki HDP kapatma davasında süreç nasıl başladı, parti neyle suçlanıyor, hangi isimler siyasetten men ediliyor?
DW Türk, HDP’nin kapatma davasını mercek altına aldı.
Bahçeli konuştu, savcılık harekete geçti
HDP’ye açılan kapatma davasında süreç MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin çağrılarıyla başladı. 11 Aralık 2020 ve 11 Ocak 2021’de iki davette bulunan Bahçeli, “PKK’yı bitirdik, dağıttık, HDP ile uzlaşmadan yok ettik” dedi. diyemeyiz. Bu itibarla HDP’nin kapatılması esastır, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının gereğini yapacağına inanıyorum.” 2 Mart 2021’de konuşan Bahçeli, “HDP’nin kapatılması acil bir ihtiyaçtır” ve “Başka bir isim altında faaliyet göstermesine izin verilmemelidir” dedi. söz konusu.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 2 Mart 2021’de HDP hakkında soruşturma başlatarak, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan aralarında HDP üst düzey yöneticilerinin de bulunduğu 108 sanıklı Kobani İddianamesi ve raporlarının bir örneğini istedi. HDP’lilere yönelik.
Başsavcı 4. sıradan seçildi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, 4 Haziran 2020’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atanmıştı. Yargıtay Genel Kurulu.
İlk iddianame geri döndü
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturmayı kısa sürede tamamlayarak 17 Mart 2021’de HDP’nin kapatılmasını talep eden iddianame hazırlayarak Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. İddianamede HDP’nin temelli kapatılması, yanı sıra Hazine yardımına el konulması. Ayrıca aralarında partinin Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar ile tutuklu eski yöneticiler Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da bulunduğu 687 HDP’li hakkında siyaset yasağı talep edildi.
Ancak 31 Mart 2021’de Anayasa Mahkemesi iddianamenin Yargıtay Başsavcılığı’na iade edilmesine karar verdi. Anayasa Mahkemesi’nin iadesi vesilesiyle, “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne” aykırı olduğu ileri sürülen eylemler arasındaki ilişkinin, ancak bunun dışında herhangi bir ilişki içermediği belirtildi. soruşturma ve kovuşturma konusu olduğu ve partinin bu hareketlerin odağı haline geldiği tespit edilememiştir.
451 kişiden siyaset yasağı istendi
Yargıtay Başsavcısı Şahin eksiklikleri tamamlayarak iddianameyi 7 Haziran 2021’de bir kez daha Anayasa Mahkemesi’ne gönderdi. 843 sayfalık iddianamede, 451 HDP’li için 5 yıl süre ile siyaset yasağı talep edildi.
Siyasi yasak istenen isimlerin ortasında parti Eşbaşkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan da yer alıyor.Fotoğraf: Adem Altan/AFP/Getty Images
İddianamede partinin “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı eylemlerin odağı haline geldiği” ileri sürüldü.
İmralı görüşmeleri de delildir
Yargıtay Başsavcılığı’nın kapatma davasına delil olarak gösterdiği olaylar arasında “Kobani” ve “Hendek” olayları ile Diyarbakır Annelerinin eylemleri de yer aldı. 2013 yılında inceleme süreci kapsamında İmralı Adası’na giden Pervin Buldan, Selahattin Demirtaş, Sırrı Süreyya Önder ve İdris Baluken’in Abdullah Öcalan ile yaptığı konuşmaların içerikleri de iddianamede suçlandı. İddianamede şu ifadelere yer verildi:
“Davalı Tarafın sürekli ve çeşitli eylemleri bakımından silahlı terör örgütü PKK/KCK/PYD ile organik bağı olduğu, aynı saikle gerçekleştirdiği eylemler nedeniyle yakın ve açık tehlike durumunun bulunduğu anlaşılmıştır. ve bu kapsamda kapatma yaptırımının demokratik toplumun gereklerine uygun olduğu, ölçülülük şartına sahip olduğu değerlendirilmiştir.”
Kapatma davası 21 Haziran 2021’de başladı
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 21 Haziran 2021’de iddianameyi kabul etti ve kapatma davası resmen açıldı. Bu aşamada HDP’nin hazine yardımının bulunduğu banka hesabına bloke konulması talebinin bu aşamada reddedildiğine hükmedildi. İddianame, 9 Temmuz’da 70 ek klasör ve flash bellekte resmi olarak HDP’ye gönderildi.
HDP, 173 sayfalık ön savunmasını 5 Kasım 2021’de Anayasa Mahkemesi’ne sundu. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, 29 Kasım 2021’de Anayasa Mahkemesi’ne dosyaya ilişkin mütalaasını verdi. Partinin kapatılmasında ısrar eden Başsavcılık, sanık tarafın ön savunmasında yer alan itiraz ve taleplerinin reddini istedi.
Mahkeme, 20 Ocak 2022’de Başsavcılığın mütalaasını göndererek mütalaasını savundu. Ayrıca İrfan Fidan aleyhindeki ret-hakim talebi de kabul edilmedi. HDP, davaya ilişkin yazılı savunmasını 19 Nisan 2022’de Anayasa Mahkemesi’ne sundu. Savunma, başsavcının iddialarına tek tek yanıt verirken, davanın “HDP’yi Türkiye’den uzaklaştırma operasyonu” olduğu iddia edildi. demokratik siyaset”
Semra Güzel’in davası da dosyada
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 12 Nisan 2022’de “ek deliller” içeren bir dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne sundu. Bu ek deliller arasında, eski HDP Adıyaman Milletvekili Behçet Yıldırım’ın “topluluk üyeliği” iddiasıyla açılan davası da yer aldı. Öldürülen bir PKK’lıyla fotoğrafları ortaya çıkan ve bu nedenle dokunulmazlığı kaldırılan HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in belgesi ile terör örgütü” belgesi.
Hazine hesapları bloke edildi
Seçimlerin yapılacağı 2023 yılına girilmesiyle birlikte davada bir hareketlilik yaşandı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, “terör örgütüyle organik bağın devam ettiği ve Hazine kaynaklarının terör örgütüne aktarıldığı” gerekçesiyle AYM’ye başvurarak HDP’nin Hazine yardımı ile hesaplarının bloke edilmesini talep etti. 5 Ocak 2023’te toplanan Anayasa Mahkemesi, HDP’nin savunması alınana kadar 8’e karşı 7 oyla HDP’nin hesaplarının bloke edilmesine karar verdi.
10 Ocak’ta Başsavcı Bekir Şahin, HDP kapatma davasıyla ilgili bu kez Anayasa Mahkemesi üyeleri huzurunda bir konuşma yaptı. 45 dakikalık sözlü açıklama yapan Şahin, çıkış yolunda gazetecilere, “Devletin, vatanına ve milletine, bölünmez bütünlüğüne aykırı eylemlerin odağı haline geldiğini delillerle ortaya koyduğumuzu bildirdik.”
Engelleme kararı kaldırıldı, dava seçim sonrasına bırakıldı.
26 Ocak’ta Anayasa Mahkemesi, HDP’nin kapatma davasının görüşülmesini seçim sonrasına bırakma talebini reddetti. 9 Mart’ta Anayasa Mahkemesi sürpriz bir karar alarak HDP’nin Hazine hesaplarındaki blokeyi kaldırma kararı aldı. Karar 7’ye karşı 8 oyla alındı. Kararda daha önce engelleme kararına imza atan üye Rıdvan Güleç’in görüş değişikliği etkili oldu. Ayrıca HDP’nin 14 Mart’taki sözlü savunması, Kahramanmaraş depremleri nedeniyle 11 Nisan’a ertelendi. HDP’nin sözlü savunma yapmayacağını açıklamasının ardından Anayasa Mahkemesi’nin kararı bekleniyor.
